نقد و بررسی فقهی ماده ی ۳۶۵ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲(اتانازی)

توضیح

«اتانازی» یا «مرگ از روی ترحم» علاوه بر اینکه در حوزه حقوق جزا بسیار مسئله ساز شده است، امروزه یکی از مسائل مستحدثه ی علم پزشکی نیز می‌باشد. این نوع از مرگ در برخی از کشورها قانونی شده است و در برخی از کشورها نیز با مخالفت شدید روبه رو شده است و آن را جایز ندانسته اند. در فقه امامیه و به تبع آن در حقوق ایران این مسئله مورد اختلاف نظر شدید قرار گرفته است. لذا نگارنده با روش توصیفی تحلیلی برای برون رفت از شک و تردید در جواز یا عدم جواز مرگ از روی ترحم، به این مسئله پرداخته و به نقد فقهی و حقوقی ماده 365 قانون مجازات اسلامی 1392 می پردازد و در نهایت به این نتیجه می رسد که همگی فقهای امامیه به اتفاق، نظر بر حکم تکلیفی حرمت اتانازی دارند و درخصوص حکم وضعی این موضوع یعنی ثبوت حق قصاص یا دیه برای اولیای مقتول و ورثه او دو نظریه دارند که برخی قائل به سقوط حق قصاص و دیه و برخی دیگر قائل به عدم سقوط آن هستند و هرگروه به دلایلی تمسک می کند. در ماده قانونی مذکور نیز، مجنی علیه پس از جنایت، جانی را عفو می کند اما در مسئله سقوط قصاص یا عدم سقوط آن، مجنی علیه پیش از جنایت به جانی اذن در جنایت صادر می‌کند و اذن در جنایت پسین نمی‌تواند مانند عفو از جنایت پیشین تلقی گردد بنابراین دلالتی بر عدم سقوط قصاص از مرتکب اتانازی ندارد.
واژه‌های کلیدی: اتانازی، مرگ ترحم‌آمیز، به مرگی، قصاص، ماده ۳۶۵ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲.