واکاوی تدابیر فقهی مبارزه با فقر (در عملکرد اشخاص و دولت)

توضیح

هرچند فقر یک پدیده‌ی اقتصادی است، اما آثار نامبارک آن به این زمینه محدود نیست. بلکه روح و روان و تن آدمی و نیز پیکره‌ی جامعه در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، علمی و ... از آثار شوم آن متأثر هستند. در دین مبین اسلام علی رغم اولویت امور معنوی و اندوختن توشه برای آخرت، این نابرابری در امور مادی، پذیرفته نیست. چه اینکه، انسان را در دو بعد مادی و معنوی واجد نیازهای دنیوی و اخروی می‌داند. فقه امامیه نیز با لحاظ کردن این نیازهای مادی افراد، دستوراتی را به منظور درمان فقر و زدودن آن از جامعه‌ی اسلامی صادر نموده است. اما با توجه به اصل بهتر بودن پیشگیری از درمان، در این پژوهش، آموزه‌های فقهی مبارزه‌ی پیشگیرانه با فقر به تحقیق و مداقه و بحث و نظر کشیده شده است. با مراجعه به منابع اصیل فقهی از قبیل قرآن و سنت و سیره‌ی معصومان (ع)، و تحلیل و بررسی یافته‌های مرتبط با این موضوع در این منابع، تدابیر پیشگیرانه‌ی فقه امامیه از فقر، تبیین گردیده است. بر اساس دستاوردهای این پژوهش، وجوب کسب و کار، تقدیر معیشت، تکافل اجتماعی و حرمت اسراف و نیز لزوم رعایت اصول مبنایی کسب و کار از قبیل اهلیت در داد و ستد، حرمت بهره و ربا، تدارک ضرر و زیان، اهمیت کیفیت کار، در حوزه‌ی عملکرد اشخاص؛ و اشتغالزایی، تأمین اجتماعی، کنترل و نظارت بر بازار و همچنین کنترل کیفی کالاها، منع از احتکار و تعیین قیمت‌ها، در زمره‌ی عملکرد دولت اسلامی، از جمله آموزه‌های فقهی در راستای پیشگیری از فقر ارزیابی می‌شوند.
واژه‌های کلیدی: آموزه‌های فقهی، پیشگیری از فقر، مبارزه با فقر، عملکرد اشخاص، عملکرد دولت، احکام فقهی، برنامه ضد فقر، فقه جعفری، آموزه دینی، پیشگیری، فقر، عملکرد، نقش دولت، زندگی شخصی، تامین اجتماعی، سیاست های قیمت