وقف اعضای بدن انسان از دیدگاه فقه و حقوق

توضیح

پیشرفت های اعجاب انگیز دانش پزشکی وتحولات اساسی و روزافزون درآنها، موجب پیدایش موضوعات جدید ازجمله شیوه های نوین واگذاری و پیوند اعضای بدن انسان شده است که گستره هایی را فراهم آورده تا از نظر پزشکی، مشکلات بیماران صعب العلاج و نقص عضوی نیازمند را حل نماید. اما به موازات آن، مسائل پیچیده و جدیدی را درحوزه های علوم فقه و حقوق مطرح نموده که ضرورت دارد تا دانش‌های مزبور به تبیین احکام فقهی و حقوقی مسائل جدید پزشکی پرداخته و راهکارهای مناسب و هماهنگ با مقتضیات زمان را نسبت به آنها ارائه داده تا میزان کارآمدی آنها را ارتقاء دهند. در این پایان نامه به کلیات و مفاهیم موضوعات مربوط به وقف، پیوند اعضاء، مرگ مغزی و قالبهای قراردادی (عقود) راجع به واگذاری و پیوند اعضای بدن انسان و نیز امکان وقف اعضای بدن انسان در زمان حیات و پس از مرگ و جسد انسان، از منظر فقها و حقوقدانان بصورت مفصل آورده شده است. بررسی نظرات موجود نشان دهنده سلطه و تصرف انسان براعضای بدن خویش بوده و مالیت اعضای بدن با دارا بودن خصوصیات اموال از جمله ارزش اقتصادی و منفعت عقلایی، اثبات گردید. با بررسی شرایط صحت عقد وقف اعضای بدن انسان و وجود شرایط عمومی صحت معاملات و نیز نظر به تایید و اجرای قالب عقودی از جمله "هبه اعضای بدن انسان"، در عرف و حوزه های فقهی و حقوقی در عصر کنونی، می توان دریافت که "وقف اعضای بدن و جسد انسان" وجاهت قانونی یافته، لذا لازم است قانونگذار درخصوص این مسائل مبتلابه و ضروری، قوانین جدیدی را تصویب نماید. این نوشتار گامی برای هموارسازی بستر دینی و قانونی این رویکرد جدید فقهی و حقوقی بوده تا راه را برای ادامه تحقیق برای پژوهشگران در آینده فراهم سازد.
واژه‌های کلیدی: حقوق، پیوند، فقه، وقف، اعضاء بدن انسان.