پژوهش شامل موارد ذیل است : معرفی انسان و شناخت نیازهای او، اساسی ترین نیاز انسان یعنی دین، معرفی دین اسلام به عنوان آخرین و کامل ترین دین آسمانی،واژه ی اجتهاد در لغت از زبان لغت شناسان، پیامبر (ص)، معصومین (ع) و صحابه و معنای اصطلاحی آن از دیدگاه علمای اصولی، انواع اجتهاد از دیدگاه امامیه، اجتهاد در هشت دوره، عوامل تکامل و پیشرفت اجتهاد، ضرورت اجتهاد در اسلام و دلایل ضرورت آن، منابع اجتهاد از دیدگاه فقه شیعه، معنای لغوی و اصطلاحی عرف، اقسام عرف، تفاوت عرف و عادت، حجیت عرف، موضع اسلام در برخورد با موضوعات عرفی، تاریخچه ی عرف در فقه شیعه، رابطه ی بنای عقلا و عرف، نظرات فقهی درباره ی حمل تعارض عرف ها و نقش و اهمیت عرف و اهمیت عرف در فقه با ذکر نمونه هایی از احکام بر اساس عرف
واژههای کلیدی: اجتهاد، فقه، اسلام، عرف اجتماعی، احکام شرعی، مسائل مستحدثه، سنت گرایی، مجتهدان.