کرامت انسانی محکوم علیه در فقه امامیه و حقوق کیفری ایران

توضیح

کرامت انسانی به معنای حرمت ،حیثیت و شرافت انسانی است که به دو نوع کرامت ذاتی و اکتسابی تقسیم میشود واین مفهوم، نقش به سزایی در اجرای احکام و مجازات های وضع شده برای محکوم علیه ایفا می کند چرا که محکوم انسان است و احکام با توجه به انسانیت او وضع و اجرا می شود. در راستای حفظ کرامت انسانی محکوم علیه دراجرای حدود، گاهی با وجود اهمیت آن و حفظ کرامت انسانی محکوم علیه اجرای آن به تعویق می افتد، چنانچه اگر محکوم مریض باشد وامید به بهبود او باشد حفظ نفس او واجبتر از اجرای حدود است، علاوه بر آن گاهی اجرای حدود به دلایل اهم مثل شئونات وعفاف زنان تغییر کرده و یا به سبب توبه مسقط می شود. هم چنین در اجرا و چگونگی کیفیت اجرا مواردی پیش از اجرا، حین اجرا و پس از اجرا مطرح می شود مثل بررسی شرایط روانی و جسمانی محکوم، نحوه ی ضربه زدن و تغسیل وتکفین که نکته ای روشن برای نشان دادن اهمیت کرامت ذاتی انسان در احکام فقهی و قوانین است. در همین راستا در قصاص هم گاهی اجرای آن به تعویق افتاده چنانکه در محکومین زن باردار به علت اهمیت حفظ نفس جنین و آزار ندیدن بیشتر خود زن به سبب ضعف جسمانی اجرای قصاص معوق می شود و یا به علت عدم امکان اجرای قصاص یا شبهاتی که در آن وارد می شود به دیه تبدیل میشود. هم چنین در اجرا و چگونگی کیفیت اجرای آن در قصاص هم مواردی پیش از اجرا، حین اجرا و پس از اجرا مطرح می شود مثل بررسی شرایط روانی و جسمانی محکوم، شرایط لازمه در ابزار قصاص و تغسیل وتکفین که توجهی ویژه به کرامت ذاتی انسان در احکام فقهی و قوانین دارد. پس کرامت انسانی محکوم علیه یکی از مباحث بنیادین در فقه امامیه و حقوق کیفری ایران است که لازم دانستیم در پروژه ی حاضر به صورت تطبیقی به بررسی آن در فقه و حقوق بپردازیم.
واژه‌های کلیدی: کرامت انسانی، حقوق کیفری ایران، فقه امامیه، محکوم علیه