عنوان
کودک همسری در حقوق ایران و فقه امامیه: مطالعه تطبیقی با اسناد بین الملل (فایل منبع موجود نیست)
نویسنده
استادراهنما
وحید نکونام
محل نشر
قم
تاریخ نشر
1402
مقطع تحصیلی
کارشناسی ارشد
زبان
فارسی
توضیح
کودک همسری یکی از مسائل مهم و پر چالش جامعه امروزی است . از طرفی یکی از نیازها و ابعاد انکارناپذیر انسان که در اسلام به آن اهتمام خاصی شده است غریزه جنسی است .چنانچه این غریزه مدیریت نشود مشکلات زیادی را برای افراد جامعه بوجود می آورد.اگرچه ازدواج یک حق برای زن و مرد است اما به این معنی نیست که در هر شرایط جسمی و روحی و مادی میتوانند ازدواج کنند.باوجود گذشت زمان و تغییر و تحولات بنیادی در برخی باورها و فرهنگ ها مصادیق عینی کمتری در زمینه کودک همسری نسبت به گذشته پیدا میشود اما با این حال در عصر حاضر هم شاهد این پدیده هستیم. کودکی تعریف قطعی واحدی برای روانشناسان وجامعه شناسان و حقوق دانان ندارد.در فقه و حقوق موضوعه ایران و اسناد بین المللی تعاریف مختلفی از واژه کودک دارند و اختلافشان در مصادیق و ملاک های رشد است. برخی رشد را بلوغ جنسی ، برخی سن خاص و برخی بلوغ اجتماعی میدانند ، اما معنی مورد نظر در این پژوهش کودکی است که نابالغ است و اختیار نفس خود را ندارد و ولی او ، او را به ازدواج در می آورد. این عمل چه ناخواسته یا خواسته و از روی آگاهی، در بعضی از موارد باعث بروز برخی خسارت های معنوی-احساساتی و گاهی باعث خسارات جسمی و بدنی به کودک، بخاطر زایمان های زودهنگام و ارتباط جنسی میشود.برطبق عرف و قوانین بین الملل افراد زیر 18 سال فاقد بلوغ عقلی و اجتماعی لازم برای تحمل مسئولیت و اعمال تصمیمات خود تلقی میشوند. باتوجه به اینکه بتازگی برخی از دشمنان اسلام حکم شرعی ازدواج با کودکان را وسیله ای برای هجوم خود به دین اسلام قرار دادند، باید گفت که اولاً دین اسلام ازدواج طفل را منوط به تایید ولی او میداند ، بدلیل اینکه بهترین سرپرست برای طفل ولی اوست و میتواند بیشترین نظارت و بهترین پیگیری را داشته باشد.ثانیاً برخی از روایات ازدواج دختر قبل از بلوغ را که توسط ولی صورت میگیرد مکروه اعلام و نزدیکی با دختر زیر 9 سال را حرام دانسته اند و برای آن ضمانت اجرا معین کرده اند. بنابراین کودک همسری سابقه ی شرعی و تاریخی دارد و شامل ابعاد قانونی ، روانشناختی-اجتماعی ، تربیتی و پزشکی میباشد و یک اپیدمی جهانی است. در این پژوهش اهتمام میگردد تا ریشه و علل بروز پدیده کودک همسری مورد بررسی قرار گیرد.همچنین بررسی میشود در پیدایش آن، آیا صرفا با عواملی نظیر فقر و عوامل فرهنگی و قومیتی(نظیر صلح و خون بست بین دو قوم متخاصم) سر و کار داریم یا ضعف قانون ؟ از سوی دیگر صرفا عوامل ملموس و عینی فوق را در پیدایش کودک همسری موثر بدانیم یا عواملی نظیر تاثیر و تاثر از فضای مجازی را ، که باعث بروز آگاهی زودهنگام از مسائل جنسی و یا بدعت های موجود در جهان در زمینه کودک همسری و الگو پذیری غلط میشود ؟ تا چه حد ضعف آموزشی فرزندان و والدین را نیز دخیل در امر کودک همسری بدانیم ؟ شناخت علل بروز این پدیده این تکلیف را برای ما ایجاد میکند تا درصدد پیشگیری از بروز آن نیز برآییم و عوامل موثر در پیشگیری از کودک همسری نظیر ترویج فرهنگ صحیح ازدواج در مدارس،آموزش والدین،حذف خلاهای قانونی در زمینه صدور مجوز ازدواج کودک،ایجاد ضمانت اجراهای سنگین برای ورود زیان های احتمالی به کودک در ازدواج های مجاز زودهنگام را مورد بررسی قرار دهیم.با نظارت مطلوب، ایجاد محدودیت در سن استفاده از فضای مجازی را که باعث جلوگیری از الگوبرداری های غلط در عصر جدید میشود و عامل محرک و پذیرش ازدواج در سنین پایین میباشد را در دستور کار قرار دهیم.
واژههای کلیدی: کودک همسری، سن ازدواج، فقه امامیه