بررسی تطبیقی حق انتقال تابعیت مادر به فرزند در فقه امامیه و نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران

توضیح

در طول سالیان اخیر تعداد زیادی از اتباع بیگانه به علت شرایط نامساعد سیاسی، امنیتی و اجتماعی در کشور خودشان به خاک ایران مهاجرت کرده و در این مرز و بوم اقدام به ازدواج با زنان ایرانی نموده‌اند.به علت ضعف و ابهام در قواعد تابعیت اطفال مولود این ازدواج‌ها علیرغم تولد از مادر ایرانی و تولد در خاک ایران، ایرانی محسوب نمی‌شوند و از این منظر این کودکان دچار مشکلات عدیده‌ای می‌باشند. اما در رویکردی دیگر قانون‌گذار در سال 85 اقدام به اصلاح قوانین تابعیت به منظور مصائب این قشر نمود لیکن با وجود تصویب ماده واحده‌ای به همراه 2 تبصره در این خصوص هنوز مشکلات زیادی در مسیر زندگی این افراد وجود دارد. اقدام نافرجام مجلس شورای اسلامی در سال 1391 جهت اصلاح ماده واحده‌ی مصوب 1385 با نواقصی از سوی شورای نگهبان روبه رو شد که در هر دوبار به علت نقص ویا عدم پیش بینی منابع مالی طرح با ایراد قانون اساسی شورای محترم نگهبان مواجه و رد شد و البته در اصلاح و اقدام بعدی یعنی تیرماه 1396 یک فوریت طرح اصلاح موادی از قانون تابعیت که یکی از بندهای آن مربوط به فرزندان حاصل از مادر ایرانی و پدر غیر ایرانی است تصویب شد که به موجب این لایحه فرزندان حاصل از این ازدواج، تاقبل 18 سالگی به درخواست مادر و پس از 18 سالگی به درخواست خودشان می‌توانند تقاضای تابعیت ایرانی کرده و شناسنامه ایرانی بگیرند اما هنوز کمیسیون مشترک برای بررسی این طرح مشخص نشده است. به نظر می رسد که اصلاح این ماده واحده ضرورتی انکارناپذیر جهت همگام شدن با نیازهای امروز جامعه ایرانی وبین المللی می‌باشد. با این توصیف در این پایان نامه با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و بهره گیری از روش کتابخانه‌ای در مطالعه منابع اسلامی و حقوقی ایران، سعی شده است به موضوع تابعیت فرزندان، زنان ایرانی با مردان خارجی مورد توجه و تحلیل قرار بگیرد.
واژه های کلیدی: تابعیت، مادر، پدر بیگانه، فرزند، نظام حقوقی ایران