عنوان
تأملّی بر شیوههای نوین درمانی برای مرتکبین جرایم خشونتآمیز
اصطلاحنامه
اصلاح بزهکاران | بدبینی کیفری | توانایی شناختی (Cognitive ability) | ماهیت (Quiddity)
ناشر
فصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، بهار و تابستان 1400، شماره 43، ص.: 259-285.
تاریخ نشر
1400
توضیح
نگرشهای بدبینانهای که در دهههای 1970 و 1980 میلادی در خصوص کارکرد اصلاحی واکنشهای کیفری متولد شدند، موجی از ناامیدی و سرخوردگی را میان اندیشمندان و دستاندرکاران نظام عدالت کیفری به وجود آوردند. پس از تجربه پرهزینه نظام اصلاح و درمان و سپس، شکست در تحقق اهداف ادعایی، اندکاندک این اعتقاد در حال شکل گیری بود که مجازات نمیتواند زمینه را برای اصلاح بزهکار فراهم آورد. این ناامیدی بیش از هر چیز مرهون طرح این پرسش بود که آیا اساساً تحقق هدف بلندپروازانهای نظیر اصلاح که مستلزم دگرگونی در نظام هنجاری ذهنی مجرم است، از طریق تحمیل واکنشهای سرکوبگرانه امکانپذیر است؟ به تعبیر دیگر چگونه میتوان از طریق تحمیل واکنشهای کیفری خشن نظام ارزشگذاری ذهنی مجرمین را دگرگون ساخت؟ به رغم این بدبینیهای گسترده تجربه برخی کشورهای غربی در همین زمان نشان داد که تغییر در نظام ارزشگذاری ذهنی بزهکاران یک آرمان غیر قابل دسترس نیست. بلکه میتوان از طریق به کارگیری سیاستهایی که توانایی شناختی بزهکار و نیز سبک زندگی او را نشانه رفته به این هدف بلندپروازانه دست یافت. هدف پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی شماری از این سیاستها است.
واژههای کلیدی: ماهیت، بدبینی کیفری، اصلاح بزهکاران، توانایی شناختی، زندگی سعادتمندانه، نظام ارزشگذاریهای ذهنی