ارائه مدلی برای توسعه روش شناسی آینده پژوهی در بانکداری اسلامی

توضیح

بانکداری اسلامی یکی از آرمان‌های جمهوری اسلامی در راستای تحقق جامعه و حکومت اسلامی است. متأسفانه این آرمان به صورت کامل تحقق نیافته است. این مسئله از علل مختلفی نشأت می‌گیرد. با توجه به چالش‌های تحقق بانکداری اسلامی در کشور، پژوهش حاضر در پی شناسایی سنارویوهای باورپذیر و محتمل بانکداری اسلامی در کشور است. تحقیق حاضر از منظر جهت‌گیری، کاربردی؛ و از بعد هدف اکتشافی است. همچنین مبانی فلسفی آن تفسیری و استراتژی تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر خبرگان و کارشناسان بانکداری اسلامی هستند و روش نمونه‌گیری تحقیق حاضر نمونه‌گیری قضاوتی است. به منظور اجرای تحقیق حاضر در مرحله اول، با مرور پیشینه و مصاحبه با خبرگان، عوامل یا پیشران‌های کلیدی تحقیق استخراج گردید. در مرحله بعد 25 عامل مورد نظر با آزمون بینم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و 15 عامل کلیدی حذف شدند. در ادامه 10 عامل باقیمانده با دو تکنیک ایداس و دیمتل مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر مبنای میزان اهمیت و درجه تأثیرگذاری، دو عامل کلیدی میزان سازگاری با قوانین و مقررات اسلامی و سیاست‌ها و خط‌مشی‌های بانک مرکزی برای نگارش سناریوهای باورپذیر بانکداری اسلامی انتخاب شدند. بر مبنای برخورد این دو عامل کلیدی، چهار سناریوی اتوپیا، اربوس، کائوس و آبلوموف شناسایی شد. در نهایت با استفاده از تکنیک ایداس و شاخص‌های سه‌گانه همخوانی با روندهای فعلی، همخوانی با داده‌ها و آمارهای فعلی و محتمل بودن بر اساس واقعیت‌ها، سناریو آبلوموف به عنوان محتمل‌ترین سناریو انتخاب شد.
واژه‌های کلیدی: آینده، آینده پژوهی، سناریو، سناریو باور پذیر، بانکداری اسلامی