در عصر کنونی سرعت بالای پیشرفتها و شکلگیری نیازهای جدید، باعث بیشتر پرداختن بعضی فقها به موضوع متغیرات است و به همین سبب شاهد نظریاتی از سوی بزرگانی همچون امام خمینی&، علامه طباطبایی، شهید مطهری و شهید صدر در این حوزه هستیم. منسجمترین و کاملترین نظریه را در این خصوص شهید سیدمحمدباقر صدر ارائه داده است و عنوان منطقةالفراغ نیز از عناوین ابتکاری ایشان است که در زمرۀ یکی از مهمترین نظریههای ایشان در اقتصاد و فقه سیاسی کارآمد و راه‌گشاست.
یکی از حوزههای مهم صدور حکم، حکومتی ناظر به منطقةالفراغ است و آن حوزه‌ای از شریعت اسلامی است که احکام الزامی در آن مقرر نشده اما به سبب ماهیت متغیر احکام، موضوعات و عناوین، قابلیت قانون‌گذاری توسط ولی امر را دارد. حکم حکومتی ناظر به اختیارات حاکم اسلامی است و منطقةالفراغ به بخشی از حوزه‌ای ناظر است که حاکم اسلامی با ضابطه مصلحت امور مسلمین می‌تواند در آن به قانون‌گذاری بپردازد.
واژه های کلیدی: منطقةالفراغ، حکم ثابت، حکم متغیر، حکم الزامی، حکم اباحه، احکام حکومتی، مصلحت.
