تأثیر اخذ برائت در رفع مسئولیت کیفری از پزشک با توجه به قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲

توضیح

یکی از شرایطی که قانونگذار جمهوری اسلامی ایران به تبعیت از نظر مشهور در فقه امامیه برای رفع مسوولیت از هر نوع عمل جراحی یا طبی مشروع لازم دانسته، اخذ برائت قبل از معالجه از بیمار یا ولی اوست. بر اساس ماده 495 قانون مجازات اسلامی 1392 «هرگاه پزشک در معالجاتی که انجام می‌دهد موجب تلف یا صدمه بدنی گردد، ضامن دیه است مگر آنکه عمل او مطابق مقررات پزشکی و موازین فنی باشد یا این که قبل از معالجه برائت گرفته باشد...» با وجود تاکید بر لزوم اخذ برائت در قسمت دوم ماده مزبور، تبصره 1 آن مقرر می‌دارد: «در صورت عدم قصور یا تقصیر پزشک در علم و عمل برای وی ضمان وجود ندارد، هرچند برائت اخذ نکرده باشد.» بدین‌سان، نوعی ناسازگاری و ناهماهنگی بین متن ماده و تبصره آن دیده می‌شود و تکلیف مشخص نیست. نوشتار حاضر بر آن است تا با ارائه تفسیری جهت رفع این مشکل، بر اخذ برائت از بیماران یا اولیاء آنان پیش از هرگونه اقدام درمانی یا طبی تاکید نماید.
واژه‌های کلیدی: برائت، رضایت، عملیات پزشکی، تقصیر، مسؤولیت کیفری، دیه.