شناسائی حق فسخ نکاح کودک، پس از بلوغ، در پرتو مخصص لبی

توضیح

یادداشت: عنوان انگلیسی: Recognition of the Right to Terminate the Marriage of Child, After puberty, in the Light of the Lobbial Allocation
درباب نکاح کودک توسط ولی، درخصوص حق فسخ کودک پس‌ از بلوغ، روایات، متعارض بوده وبه تبعِ روش‌های گوناگون درجمع آن‌ها، اقوال نیز مختلف است. به نظر می‌رسد، باعنایت به تعارض یاد شده وتبرّعی‌ دانستن گونه‌های مختلف جمع، و نیز لزوم احتیاط در مسائل مربوط به فروج، علاوه‌ بر امکان استناد به‌ مجموع ادله نفی‌ضرر، باید به مخصص لبّی موجود در مسأله پیش‌رو توجه کرده و آن ‌را به‌ چند مثال بسیط درکتب اصولی، محدود نکرده و در جریان استنباط فقهی، از آن، بهره‌ گرفت. نوشته پیش‌رو، به ‌روش توصیفی ‌تحلیلی، با واکاوی در اقوال و نقد و بررسی مستندات هر یک، حکم قطعی عقل به قبح مسلّمِ لازم‌ دانستن نکاح کودک و تحمیل همسر ناخواسته و نیز لزوم پرهیز از آسیب‌های روانی، عاطفی، اجتماعی و... آن‌را بمنزله مخصص لبّیِ لزوم عقد دانسته و براین‌اساس، برای کودک، پس از بلوغ، قول به حق فسخ را پذیرفته است. مبنای مخصص عقلی یادشده نیز پژوهش‌های عدیده‌ای است که در جوامع مختلف، مبنی بر این‌که اجبار به نکاح و تحمیل همسر ناخواسته، منشأ بسیاری از انحرافات و ناهنجاری‌ها بوده و امروزه، این مطلب، مورد تصدیق عقلای عالم است و کم‌تر کسی در آن تردید می‌کند؛ بحدّی که از مسلّمات به شمار می‌آید. ضمن آن‌که به شهادت پژوهش‌های صورت گرفته در تحلیل رویه قضائی، با وجود لزوم تحصیل اجازه برای نکاح پیش از بلوغ از دادگاه، در بسیاری موارد، آسیب‌ها کماکان باقی است و اساساً تشخیص دادگاه را می‌توان محدود به دوران صغَر دانست.
واژه های کلیدی: حق فسخ، حقوق اطفال، حقوق کودک، نکاح صغیره، فسخ نکاح.