اوراق مشارکت در فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران

توضیح

اوراق مشارکت، اوراقی است که جهت جمع‌آوری سرمایه عمومی و انجام امور مختلف عمرانی، ساخت، صنعتی و ... استفاده می‌شود. این اوراق جایگزین اوراق قرضه محسوب می‌شود. از منظر فقهی باید گفت که برخی از فقها ایراداتی بر این عقد وارد نموده‌اند که شاید اصلی‌ترین ایرادات وارده تضمین سود و تضمین اصل سرمایه باشد. برای حل این مشکل سعی شده تا با پرداخت سود علی الحساب و استفاده از موسسات مالی واسطه؛ مشکل حل شود، بدین صورت که یک موسسه وجوه را به وکالت از صاحبان اوراق مشارکت (خریداران) در نزد استفاده کنندگان (مجریان طرح) سرمایه گذاری می‌نماید. لیکن چون این موسسه نسبت به قرارداد مشارکت ثالث محسوب می‌شود، می‌تواند داوطلبانه سرمایه را برای سرمایه‌گذاران تضمین نماید؛ بدین صورت که مجری طرح متعهد شود در صورت ضرردهی طرح، ضرر وارده را برای موسسه (در نهایت دارندگان اوراق) جبران نماید. هر چند در پذیرش این راهکار باید احتیاط کرد لیکن در حال حاضر از همین راه جهت تشویق عمومی به خرید اوراق استفاده می‌شود. روش مورد استفاده در پژوهش، روش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. تحقیقی که انجام شد به بررسی اوراق مشارکت در فقه و قانون ایران پرداخت، هدف از انجام این تحقیق تبیین نظریات مختلف در فقه امامیه و مذاهب اربعه پیرامون اوراق مشارکت و همچنین تبیین ماهیت و جایگاه حقوقی این اوراق است.
واژه‌های کلیدی: اوراق بهادار، اوراق مشارکت، صکوک، ربا، شرکت.