حمایت از حق شهرت در نظام های حقوقی کامن لا، رومی- ژرمنی و حقوق ایران

توضیح

دیرگاهی است که بهره‌برداری از نشانه‌های هویتی اشخاص در تبلیغ و ترویج کالاها و خدمات به منزله یک صنعت پول‌ساز رونق گرفته است. در این میان نظام حقوقی کامن‌لای آمریکا پیشگام شناسایی نظریه مستقل «حق بر شهرت» است و رویکرد اتخاذ شده به سمت یک حق انحصاری پیش می‌رود، در حالی که در سیستم سیول‌لایی و به ویژه حوزه اتحادیه اروپا، بجز انگلستان، همچنان در چارچوب تئوری حقوق شخصیت، از شاخصه‌های شهرت حمایت و بر شناسایی ارزش اقتصادی حق تصویر تأکید می‌شود. پژوهش پیش‌رو می‌کوشد تا ضمن واکاوی مفهوم، مبانی و اوصاف حق شهرت و شناخت ماهیت و تمییز آن از نهادهای مشابه، سایر ابعاد حق شهرت و از جمله قلمرو موضوعی و شخصی، شیوه‌های حمایت از آن در قالب نهادهای حقوقی و انطباق با آنها، تبیین محدودیت‌ها و استثنائات و همچنین مفهوم نقض این حق و ضمانت اجرای آن را با عنایت به رهیافت‌های اتخاذ شده در حقوق خارجی مورد توجه قرار داده و با نقض احتمالی حق شهرت مقابله و نظریه عمومی بر آن ارائه کند. این پژوهش آشکار می‌سازد که در نظام حقوقی ایران در غیاب یک سیاست کارا و موازین حداقلی در قبال حق شهرت به مثابه دارایی معنوی و در سایه سکوت رویه قضایی و تعمیم و گسترش نسنجیده قواعد حاکم بر حقوق مالکیت‌های فکری و در عین حال، استفاده از ظرفیت‌های حقوقی موجود بدلیل نزدیکی و هم‌پوشانی برای حمایت از حق شهرت با کاستی‌های عمیق و چالش‌های جدی مواجه است. امری که تغییر نگرش‌ نسبت به نقش نظام حقوقی مستقل و ویژه در حوزه حقوق مالکیت را ایجاب می‌کند.
واژه های کلیدی: حقوق شخصیت، حق حریم خصوصی، حق شهرت، مالکیت فکری، نمادهای هویتی، حقوق عرفی، حقوق نوشته، نظام حقوقی خاص.